چرا برخی دانش آموزان رابطه ریاضی را با واقعیت های زندگی درک نمی کنند؟

چرا برخی دانش اموزان هنگام انجام تکلیف به دردهای مختلف دچار می شود؟ .چرا برخی دانش اموزان با فشار خانوده تکلیف می نویسند؟ .

برخی از علل فعال نبودن دانش آموزان در نوشتن تکالیف ریاضی به این شرح است: 1- همگانی بودن تکلیف درسطح کلاس 2- نداشتن تنوع در تکالیف 3- بی میلی بیشتر دانش اموزان در تکالیف نوشتاری 4- وضعیت آپارتمان نشینی 5- شاغل بودن اولیا در زمان طولانی 6 –نداشتن معیار سنجش در ارزشیابی تکلیف 7- ناآشنایی معلمان به راه های شکوفا سازی خلاقیت کودک 8- کار درکلاس به روش رقابتی 9- کاردرکلاس به روش انفرادی 10- توجه نداشتن دانش آموزان به کاربرد ریاضی درزندگی روزمره اصول ومبانی تکلیف ریاضی : پس از مطالعه کتابهای علمی در این زمینه ومشورت با همکاران ، اولیاء دانش آموزان وخود دانش آموزان این نتایج حاصل شده که تکلیف در شرایط مناسب در مدرسه ومنزل باید به صورت تکلیف تمرینی ،تکلیف آماده سازی ،تکلیف بسطی وامتدادی وتکلیف خلاقیتی به دانش آموزان داده شود و در نوشتن آنها اصول ومبانی ویژه ای رعایت گردد به این ترتیب که : 1- تکلیف باید به دانش آموز ارتقاء دانش ،کسب مهارت ونگرش بدهد . 2- طرح تکلیف مورد نیاز به نظر خواهی همکاران مجرب دارد نه اینکه برای رفع تکلیف و مسئولیت ارائه شود . 3- تکلیف باید بسیار کوتاه (حداکثر پانزده دقیقه) باشد وتمرکز ،تفکر وخلاقیت در دانش آموز به وجود آورد . 4- اگر به دانش آموز تکلیفی داده شود که دانش آموز آن قسمت از درس را نیاموخته باشد برایش مشکل واضطراب آور است . 5- تکلیف باید برپایه علاقه مندی دانش آموزان یا وقایعی که در محیط اطراف آنان رخ می دهد تعیین شود . 6 – تکلیف باید احساس مسئولیت وسرعت انتقال دردانش آموزان را فراهم آورد. 7- تکلیف باید در دانش آموز مهارت های اجتماعی (رعایت نوبت، ابراز عقیده کردن، بیان واضح افکار تشویق دیگران و.... ) ومهارت های تحصیلی (تمرین شفاهی ،بلند فکر کردن )ایجاد کند . مواردی را که معلم برای رسیدن به هدف خود که هماناپیشرفت تحصیلی دانش آموزمی باشد بایدمد نظر قرار دهد عبارتند از : 1- مطالب را از ساده به مشکل دسته بندی کردن 2 –موارد کاربرد هر بحث ریاضی را دقیقاً مشخص کردن 3- زیر مجموعه هر مطلب را در پایه های قبل پیدا نمودن ودر تدریس ازآن به عنوان یک پیش سازمان دهنده استفاده کردن . 4 – وسایل کمک آموزش متناسب با هر مبحث مورد استفاده قرار دادن 5- مفاهیم ذهنی را با بهره گیری از موقعیت واقعی ،عینی ملموس نمودن 6- ازشعر یاداستان یا کدهای مشخصی برای تدریس استفاده کردن . 7- تکالیف انفردای رادرکنار تکالیف عمومی تعیین ارائه نمودن 8- معلم سعی کند کلاس درس ریاضی لبریز از شادی ونشاط شود تا ترس واضطراب از بین رود. 9- مشارکت دانش آموزان را در فرایند تدریس تضمین نمودن 10- از وسیله تشویق وتنبیه بهره گرفتن 11- از کارتون ها ومفاهیم خنده دار برای نامگذاری مباحث استفاده کردن مانند سرزمین اعشار 12- تعدادی جدول به نام گنگ طراحی کردن وبا ماژیک هر جلسه مفاهیم پایه ای دوره شود . مثل ()= ( )× ()برای ضرب ویا()= () + () برای جمع وتفریق یک رقمی 13-از ظرفیت اولیاء بهره گرفتن 14-در بعضی مواقع با گفتن جمله ی «من هم نمی دانم بیا با هم پیدا کنیم» دانش اموزان راوادار به تلاش وکوشش کردن . شرح انواع تکالیف ذکره شده چنین است : الف- تکالیف تمرینی این نوع تکلیف برای تقویت مهارت ودانش های کسب شده مناسب است ومعمولاً به صورت کتبی (نوشتاری)ارائه می گردد. این تکالیف جهت تثبیت یادگیری وفعالیت های خواندن وکارهای تمرینی وانفرادی به کارگرفته می شود. این نوع تکلیف از قدیمی ترین وبا سابقه ترین انواع تکالیف است. ب-تکلیف آماده سازی و آمادگی: این نوع تکلیف جهت آماده کردن شاگردان برای درس های روز بعد به کار می رود وبه صورت مطالعه کتاب درسی مطالعه خارج از کتاب درسی ،جمع آوری مطالب ومواد قبل از کنفراس در کلاس درس ،حفظ کردن ،روخواندن واز قبل خواندن دروس اجام می پذیرد . ج- تکلیف بسطی وامتدادی : این نوع تکلیف شاگرد را فراسوی کارها وفعالیتها ی کلاس هدایت می کند.تکلیف بسطی به صورت پروژه های طویل المدت واز طریق فعالیتهای حل مسائل تحقق پیدا می کند . د- تکلیف خلاقیتی : در این نوع تکلیف برای پرورش خلاقیت ونوع آوری در دانش آموزان تکالیفی پیش بینی می شود .هدایت یک فعالیت نا تمام ویا جمله سازی با کلمات ارائه شده از جمله محتوایی است که در تکلیف خلاقیتی پیش بینی می شود. بابررسی ومطالعه اطلاعات جمع آوری شده وتجزیه وتحلیل هر یک از آنها به این نتیجه رسیدیم که برای «کیفیت بخشی به تکالیف ریاضی » با بچه ها در سن پایین باید به روشهای طبیعی وغیر رسمی (بازی ) بازمان کافی ومواد آموزشی متوسل شویم اکنون به طور اجمالی به توضیح هر کدام از آن روشها خواهیم پرداخت : بازی : بازی موجب انگیزه می شود وزمینه رابرای رقابت سالم آماده می کند بسیاری از دانش آموزان به بازی عشق می ورزند ودر آن حال، ابتکار وخلاقیت آنان بروز داده می شود . زمان : تدریس حل مسئله به زمان احتیاج دارد. توجه باید برارتباط میان مسئله وفرآیندهای تفکری که ما را به جواب می رساند ، متمرکزشود . به این سبب دانش آموزان بایدبرای «هضم کردن» وتفکر کافی در مورد مسئله (یعنی زمان برای درک موضوع ،زمان برای کشف مسیر حل وزمان برای فکر کردن به جواب ) وقت کافی داشته باشند . مواد آموزشی : مواد آموزشی به مثابه پلی میان زندگی واقعی وکاربردهای انتزاعی الگوریتمها هستند ودر مسیر درک مطالب درسی کمک قابل توجهی ارائه می نمایند . تاثیر موفقیت وشکست تحصیلی برانگیزش ویادگیری از دیدگاه روانشناسان : ویژگیهای عاطفی دانش آموزان (یعنی علاقه وانگیزش آنها نسبت به درس ) درجریان یادگیری آموزشگاهی ، هم نقش علت رابازی می کند وهم معلول معنی این سخن آن است که یادگیرندگان علاقه مند به یک موضوع نسبت به یادگیرندگان کم علاقه ، موفقیت بیشتری بیشتری کسب می کنند واین موفقیت بیشتر ،سطح علاقه وانگیزش آنها را نسبت به آن موضوع وموضوعهای مشابه آن افزایش می دهد به قول بلوم ،«عاطفه مربوط به یادگیری آموزشگاهی دانش آموز، پیشرفت آموزشگاهی او را تحت تاثیر قرار می دهد وپیشرفت آموزشگاهی او، به نوبه خود ،برعاطفه مربوط به یادگیری آموزشگاهی وی اثر می گذارد ». در نظریه یادگیری آموزشگاهی بلوم ،کم وزیاد بودن علاقه دانش آموزان نسبت به یادگیری موضوعهای مختلف درسی به تجارب آنها در برخورد بااین موضوعها ارتباط داده شده است .تجارب یادگیری دانش آموزان دردرسهای مختلف وقتی به صورت موفقیتها یا شکستهای پی درپی اندوخته می شوند به ایجاد تصوراتی در آنها نسبت به توانائیشان در رابطه با یادگیری موضوعهای مختلف می انجامند ،وانگیزش آنهارا دربرخوردویادررابطه بایادگیری مطالب مشابه جدید تحت تأثیر قرار می دهند .اگر یادگیرنده معتقد باشد که دردگذشته در یادگیری مطالب مشابه با مطلب جدید موفق بوده است . با علاقمندی به مطلب جدید برخورد خواهد کرد اما اگر به این عقیده رسیده باشد که یادگیری مطلب جدید نیز مانند یادگیری مطالب جدید نیز مانند یادگیری مطالب مشابه گذشته منجر به شکست خواهد شد ،علاقمندی نسبت به یادگیری آن مطلب از خود نشان نخواهد داد .این عواطف (انگیزه های ) مثبت ومنفی ابتدا مشخص ومحدود به موضوعهای خاص آموزشگاهی هستند اما با افزایش تجارب مثبت یا منفی گسترش یافته تا آنجا پیش می روند که تمام درسهای آموزشگاه رادربرمی گیرند . بلوم می گوید اگر این روند کسب تجربه مثبت ویا منفی ادامه یابد به این منجر خواهد شد که دانش آموز به طور کلی نسبت به توانائیهای خود در رابطه با پیشرفت آموزشگاهی وفعالیتهای خارج از آموزشگاه به مفهوم ثابتی از توانائیهای خود دست می یابد که سبک زندگی آینده وحتی سلامت روانی او را تحت تاثیر قرار می دهد . بهترین راه ایجاد علاقه وانگیزه در یادگیرندگان این است که سعی کنیم تا به نحو هر چه موثرتر در آنها یادگیری ایجاد نمائیم . خواهیم دید که علی رغم بی علاقگی آنها نسبت به موضوع یادگیری یاد خواهد گرفت واین یادگیری به ایجاد علاقه در آنها منجر خواهد شد . فنون ایجاد انگیزش در یادگیرندگان بهترین راه ایجاد علاقه در یادگیرندگان بهبود شرایط یادگیری وافزایش سطح کیفی روشهای آموزشی است ازاین طریق یادگیرندگان به موفقیت بیشتر در یادگیری نائل می آیند واین کسب موفقیت علاقه وانگیزش آنها را نسبت به یادگیری مطالب تازه افزایش می دهد در زیر روشها وفنون دیگری را معرفی می کنیم که استفاده از آنها معلم رادربالابردن سطح انگیزش یاد گیرندگان یاری می دهد .در تدوین این قسمت از همه نظریه های انگیزشی ویافته های پژوهشی مربوط به یادگیری وانگیزش استفاده شده است . 1- آنچه را که از یادگیرندگان به عنوان هدف آموزشی انتظار دارید در آغاز درس دقیقاً به آنها بگویید 2- در شرایط مقتضی از تشویقهای کلامی استفاده کنید. 3 –از آزمونهای ونمرات به عنوان وسیله ای برای ایجاد انگیزش در یادگیرندگان استفاده کنید . 4- ازخاصیت برانگیختگی مطالب مختلف استفاده کنید. 5- مطالب آموزشی رااز ساده به دشوار ارائه دهید. 6- ازایجاد رقابت وهم چشمی در میان دانش اموزان جلوگیری کنید . 7- هنگام آموزش مطالب تازه از مثالهای آشنا استفاده کنید، وهنگام کاربرد مطالب اموخته شده از موقعیتهای تازه استفاده نمائید. 8- علاوه برتوضیح وتشریح مطالب به طور کلامی تاآنجا که ممکن است از روشهای دیگر آموزشی نیز استفاده کنید. 9- پیامدهای منفی مشارکت یادگیرندگان در فعالیت یادگیری را کاهش دهید. 10- به دانش آموزان مسائل وتکالیفی بدهید که نه خیلی ساده ونه خیلی دشوار باشند. 11- تاآنجا که ممکن است مطالب درسی را به صورت معنی دار ودر ارتباط با موقعیتهای واقعی زندگی ارائه دهید . ودر حد امکان در انجام فعالیتهای آموزشی به یادگیرندگان آزادی عمل بدهید . اصول کلی آموزش 2- تدارکات پیش از یادگیری : پیش از یادگیری هر مطلب تازه باید پیش نیازهای ویژه آن مطلب را آموخته باشند .علاوه براین امادگی که معمولاً از طریق یادگیری مطالب دروس پیش نیاز قبلی حاصل می شود معلم باید در لحظه اجرای روش آموزشی خود یادگیرندگان رابرای یادگیری مطالب تازه آماده کند ؛ یعنی رابطه مطالب قبلی را با مطالب فعلی به آنها یادآوری نمایدوبه آنان بفهماند که چه مقدار از آموخته های قبلی آنها ممکن است به یادگیری مطلب جدید کمک کند یادرراه یادگیری تازه مانع ایجادنماید . 3- ایجاد انگیزش دریادگیرندگان : پژوهشهای مختلف نشان داده اند که انگیزش ، علاقه به موضوع را به مقدار زیا افزایش می دهد . این علاقه مندی یادگیرندگان را از راههای مختلفی می توان افزایش داد مثلاً از را متقاعد کردن یادگیرندگان به اینکه یادگیری مطلب مورد نظر برای آنهاضرروی ومفید است .نکته مهمی که باید در رابطه با انگیزش یادگیری مورد تاکید قرار گیرد این است که مطلب درسی ازلحاظ سطح دشواری باید برای یادگیرنده چالش انگیز باشد ونه آنقدر دشوار باشد که دانش آموز نتواند از عهده آن براید، بلکه آن مطلب باید در سطح از دشواری باشد که دانش آموز با کوشش وجدیت بتواند در یادگیری آن توفیق کسب کند . 4- تهیه سرمشق یا نمونه هایی از عملکردنهایی: معلم بهتراست در صورت امکان مثال یا نمونه ای از آنچه یادگیرنده درپایان کار یادگیری باید تولید کند دراختیار او بگذارد برای مثال نمونه کارهای تحقیقی ،پژوه ها، سوالهای امتحانی ،یا نمونه های از سایرفعالیتهایی که یادگیرنده بایدانجام دهد می توانند به صورت الگو یا سرمشق در آغاز در درس به یادگیرنده ارائه شوند این نوع سرمشق یادگیری دانش اموزان را آسان می سازد وبه فعالیتهای یادگیریهای آنان جهت می دهد . 5- شرکت فعال یادگیرنده در امر یادگیری: یادگیرندگان در شروع یادگیری می توانند از سرمشق ها ونمونه هایی که معلم در اختیارشان قرار می دهد استفاده کنند اما پس از مراحل مقدماتی یادگیری شرکت فعال یادگیرندگان در جریان یادگیری بسیار ضروری ومفیداست درواقع یادگیری از طریق آنچه که یادگیرنده انجام می دهد صورت می پذیرد نه از طریق گفته ها ورفتارهای معلم . 6- هدایت یادگیرندگان : در مراحل مقدماتی یادگیری دانش آموزان را بایددر انجام رفتارهای تازه اموخته شده هدایت کرد اما به تدریج که آنها در کار خود مهارت کسب می کنند باید از دادن راهنمائیهای غیر لازم کاسته تاآنکه سرانجام آنها بتوانند به طور مستقل به انجام دادن تکالیف یادگیری خود بپردازند. 7- تمرین: معلم باید فرصتهای لازم را د راختیار یادگیرندگان قرار دهد تامطالب ومهارتهای تازه آموخته را تمرین وتکرار کنند این عمل مهارت یادگیرنده رادرانجام فعالیتهای یادگیری بالا را بالا می برد وفراموشی را به تعویق می اندازد تمرین وتکرار به یادگیرنده کمک می کند تا مطالب آموخته شده رابرای مدت بیشتری درذهن خودنگه دارد. 8- آگاهی از نتایج کار : یادگیرندگان باید به طور مرتب وبلافاصله بعد از انجام هر فعالیت یادگیری از نتایج کارشان مطلع شوند. آگاهی از نتایج پاسخها وفعالیتهای یادگیرنده در بهبود کیفیت کار او تاثیر به سزا دارد. 9- رعایت مراحل آموزش : موضوع درسی رابایدطوری ارائه دادکه یادگیرندگان ابتدا بامطالب آسان وآشنا روبرو شوند وبه تدریج سطح دشواری مطالب ومسائل درسی افزایش یابد رعایت این توالی امکان کسب موفقیت مرحله به مرحله رابرای یادگیرندگان فراهم می آورد. 10- رعایت تفاوتهای فردی : یادگیرندگان مختلف با سرعتهای متفاوت می آموزند روش آموزشی معلم بایدبه گونه ای طرح ریزی شود که دانش آموزان بتوانند با سرعت متناسب با توانائیهای خود پیش بروند . 11- اجرای فعالیتهای متنوع اموزشی در کلاس درس: لازم است فعالیتهای آموزشی معلم در کلاس درس فراوان ومتنوع باشد او باید علاقه دانش آموزان را به یادگیری مطالب درسی برانگیزد موضوعات ومسائل را توضیح دهد فعالیت یادگیری دانش آموزان را هدایت نماید مشوقها وتقویت کننده های مفید را شناسایی کند وبه کارگیرد ورفتارهای دانش اموزان رادر کلاس درس زیر نظر گرفته آنها را هدایت نماید . چگونگی اجرای راه حل : بابررسی کامل آنچه در« اصول مبانی » و«راههای پیشنهادی» مطرح شد، به این نتیجه رسیدیم که با تمام هدفهای ذکر شده در ابتدای کار«چگونگی کیفیت بخشی به تکالیف ریاضی» به روش طبیعی (غیر نوشتاری) وغیر رسمی (بازی) که مورد علاقه بچه هااست متوسل شویم تا به این طریق میل واشتیاق دانش آموزان به حل مسئله ریاضی بیشتر گردد ومحیط را طوری فراهم کنیم که بعداز آنکه دارای انگیزه وعلاقه شدند ،کار خود را از روش طبیعی (غیر رسمی ) به روشهای رسمی تغییر دهیم. تصمیم نهایی: توصیه می کنیم خانواده ها از زمان کودکی فرزندشان ،آنها را باواقعیت های روزمره زندگی وبا اصول ومبانی ریاضی آشنا کنند.

منابع ومأ خذ

خانواده وفرزندان،تالیف استادان طرح جامع آموزش خانواده رواشناسی پرورشی (روانشناسی یادگیری وآموزش) ،تالیف دکتر علی اکبر سیف اقدام پژوهشی ،رهبری برای بهبود آموزش وتدریس (اصول ،نظریه ها وچارچوب عمل .

+ نوشته شده در پنجشنبه سوم اسفند ۱۳۹۱ساعت 15:42 توسط عیسی بیرانوند |